Ipak, nije riječ o jednostavnom uzroku i posljedici, već o složenoj mreži međusobnih utjecaja na fiziološkom, psihološkom i socijalnom nivou.
Dok su fizičke posljedice gojaznosti često tema razgovora, rastući broj istraživanja ukazuje na snažnu vezu između gojaznosti i mentalnih stanja, naročito anksioznosti. Ali može li gojaznost zaista uzrokovati anksioznost, ili je to složeniji proces?
“Nije riječ o jasnoj uzročno-posljedičnoj vezi, već o složenoj interakciji fizioloških, psiholoških i socijalnih faktora koji mogu stvoriti snažan začarani krug”, objasnio je dr. Shreyem Kumarom Srivastavom, internista i viši konsultant u bolnici Sharda u Noidi .
Fiziološki, gojaznost se karakteriše prisustvom niskog nivoa hronične upale u tijelu. Sistematska upala više se ne smatra samo fizičkim problemom – istraživanja pokazuju da ima direktan utjecaj na kognitivne funkcije i kontrolu neurotransmitera, piše onlymyhealth.com. Markeri upale povezani su sa promjenama u putevima koji regulišu raspoloženje i odgovor na stres, što može dovesti do pojave simptoma anksioznosti.
Pored toga, masno tkivo (adipociti) djeluje i kao endokrina žlijezda, lučeći hormone i signalne molekule. Hormonski disbalansi, poput povišenog nivoa kortizola (tzv. hormona stresa) i leptina (koji reguliše apetit), česti su kod osoba sa gojaznošću i povezani su sa poremećajima anksioznosti. Neravnoteža ovih sistema može povećati odgovor tijela na stres, čineći osobe podložnijim osjećaju brige i straha.
Pored bioloških posljedica, psihološki teret gojaznosti može biti ogroman. Društvene norme i nametnuti ideali ljepote često dovode do loše slike o tijelu i niskog samopouzdanja kod osoba sa gojaznošću. To se može manifestovati kao socijalna nelagoda, strah od osude i povlačenje iz društvenih interakcija, što je plodno tlo za razvoj generalizovane anksioznosti. Konstantna pažnja na tjelesnu težinu, uz stvarnu ili percipiranu diskriminaciju, pokreće ciklus zabrinutosti, samosvijesti i stresa.
Unutrašnje i vanjsko iskustvo stigmatizacije zbog težine jedan je od glavnih uzroka mentalnog stresa. Sramoćenje zbog tjelesne težine, negativni stereotipi i predrasude mogu izazvati osjećaj srama, usamljenosti i očaja, koji su usko povezani sa anksioznošću i depresijom. Ovaj stalni emocionalni teret može izazvati hipervigilanciju – stanje pojačane budnosti koje je karakteristično za anksioznost.
Veza između gojaznosti i anksioznosti je kompleksna i višeslojna. Dok fiziološki procesi poput upale i hormonskog disbalansa direktno utiču na moždane funkcije i stresnu reakciju, psihološki i socijalni faktori dodatno opterećuju mentalno zdravlje. Stoga je važno da se tretman gojaznosti ne fokusira samo na tjelesni aspekt, već i na emocionalnu i socijalnu podršku.
(Vijesti.ba)