Redakciji Faktora ponovo se obratilo više čitalaca pitajući koji su uvjeti za ostvarivanje prava na porodičnu penziju. Ovo je i jedno od najčešćih pitanja upućeno Federalnom zavodu za penzijsko i invalidsko osiguranje.
Razvedeni bračni supružnik ima pravo ako…
– Pravo na porodičnu penziju imaju članovi porodice umrlog osiguranika koji je na dan smrti ispunjavao uvjete za starosnu ili invalidsku penziju i članovi porodice umrlog korisnika starosne ili invalidske penzije. Članovima porodice umrlog osiguranika smatraju se bračni supružnik i vanbračni partner (udovica, odnosno udovac). Zatim, razvedeni bračni supružnik ako mu je pravomoćnom presudom suda dosuđeno pravo na uzdržavanje.
Pravo na porodičnu penziju ima dijete rođeno u braku ili izvan braka, te usvojeno dijete. Pastorak, ako ga je umrli osiguranik, odnosno korisnik penzije uzdržavao. Zatim, dijete-unuče bez oba roditelja ako ga je umrli osiguranik, odnosno korisnik penzije uzdržavao – pojašnjavaju u Zavodu PIOFBiH.
Vanbračnim partnerom smatra se osoba koja je kao takva definirana Porodičnim zakonom Federacije Bosne i Hercegovine, a koja je svoj status utvrdila u odgovarajućem sudskom postupku.
Ranije za Faktor Tomislav Kvesić, portparol Zavoda PIOFBiH, kazao je kako nosilac porodične penzije ne može raditi i primati penziju.
– Ukoliko osoba želi porodičnu penziju, mora prekinuti radni odnos – kazao je Kvesić.
Udovica ima pravo na porodičnu penziju od penzije supruga, ako je na dan smrti navršila 50 godina života. Zatim, ako je na dan smrti supruga bila potpuno nesposobna za privređivanje, odnosno ako je takva nesposobnost nastala u roku jedne godine od dana smrti supruga. Zatim, ako je poslije smrti supruga ostalo jedno ili više djece koja imaju pravo na porodičnu penziju, a ona obavlja roditeljske dužnosti prema toj djeci – pojasnili su iz Zavoda PIO.
Udovac ima pravo na porodičnu penziju ako je na dan smrti supruge navršio 60 godina života. Ako je na dan smrti supruge bio potpuno nesposoban za privređivanje, odnosno, ako je takva nesposobnost nastala u roku jedne godine od dana smrti supruge.
Visina penzije od 70 do 100 posto
– U slučaju smrti hranioca, dijete ima pravo na porodičnu penziju do navršenih 15 godina života, zatim do završetka školovanja, najkasnije do 26. godine života. Dijete kod kojega nastupi nesposobnost za samostalan život i rad prije 15. godine života, ima pravo na porodičnu penziju dok ta nesposobnost traje.
Dijete kod kojeg nesposobnost za privređivanje nastupi poslije 15. godine života, a prije smrti osiguranika, odnosno, korisnika penzije, ima pravo na porodičnu penziju ako ga je osiguranik, odnosno korisnik penzije uzdržavao do svoje smrti – pojašnjavaju iz Zavoda PIO.
Dijete kod kojeg u toku korištenja prava na penziju nastupi nesposobnost za samostalan život i rad ili nesposobnost za privređivanje, zadržava pravo na penziju dok ta nesposobnost traje – navode iz Zavoda PIO.
Nesposobnost za samostalan život i rad postoji kada se osoba zbog vrste i težine tjelesnog ili mentalnog oštećenja ili vrste i težine psihičke bolesti ne može osposobiti za obavljanje najjednostavnijih poslova.
Što se tiče visine porodične penzije, za jednog člana iznosi 70 posto od penzije od koje se određuje. Za dva člana to je 80 posti, tri člana 90 posto, a za četiri i više članova to je penzija u punom iznosu umrlog penzionera.
Recimo, ukoliko je suprug za života imao 800 KM, porodična penzija za suprugu će iznositi 560 KM.