Za somelijere, degustacija “naslijepo” predstavlja način da se prouče tipične karakteristike vina ili procjene njegov kvalitet, za ljubitelje vina to je izgovor da probaju više vrsta vina, a nedavna naučna studija primjenila je ovu zabavu u potpuno novu svrhu:
…da dokaže olfaktorne sposobnosti pacova. Pacovi su uspješno razlikovali dvije sorte bijelog vina, rizling i sovinjon blan, u studiji koju su vodili istraživači sa Univerziteta u Trentu, Londonu, Beču i sa Univerziteta Linkoln, prenosi “Phys”. Nalazi pokazuju da ove životinje mogu kategorizovati složene mirisne stimuluse bez lingvističkih ili kognitivnih sposobnosti, specifičnih za ljude. jednostavnije rečeno, ove životinje pokazale su da mogu razlikovati složene mirisne stimulacije bez korišćenja jezika kao načina sporazumijevanja.
U studiji “Pacovi mogu razlikovati dvije vrste bijelog vina”, objavljenoj u “Animal Cognition”, istraživači su primjenili eksperimentalnu metodu olfaktorne diskriminacije koristeći scenario “idi/ne-idi” da bi procjenili mogu li pacovi da nauče i generalizuju kategorije mirisa u složenom domenu. Devet odraslih mužjaka pripitomljenih pacova, prethodno obučenih za nepovezani zadatak kategorizacije mirisa, naučili su da razlikuju vina od dvije različite sorte grožđa.
Vina koja su bila nuđena pacovima su sovinjon blan iz SAD, Australije i sa Novog Zelanda, i rizling iz Francuske, Njemačke i Australije. Svakom pacovu je dodijeljena jedna sorta vina kao nagradni stimulans (S+), dok je druga vrsta vina služila kao nenagradni stimulus (S−). Obuka se sastojala od izlaganja pacova vinu različitih sorti, kroz različite berbe i geografsko porijeklo. Eksperimentalna postavka je uključivala automatizovani sistem za isporuku mirisa sa komorama u koje su pacovi morali da uguraju nos kako bi pokrenuli polugu. Tačan odgovor (pritisak poluge za S+) je rezultirao nagradom u vidu poslastice, dok je “kazna” za netačan odgovor (pritisak poluge za S−) bila pauza u davanju hrane. Obuka je nastavljena sve dok pacovi nisu pokazali više od 80 odsto tačnih odgovora tokom tri uzastopne sesije.
Tokom testiranja, pacovima su predstavljena nova vina istih sorti u nenagradnim ispitivanjima: rezultati su pokazali da je svih devet pacova naučilo da pravi razliku između dvije sorte vina, pri čemu je većina uopštavala naučene razlike u kategorijama novih vina. Pacovi su češće pritiskali polugu za nova vina koja su odgovarala prethodno nagrađenoj kategoriji, potvrđujući sposobnost da “primjene znanje” van specifičnih uzoraka koji su korišćeni za obuku.
Pacovi somelijeri su ispravno razlikovali 94 odsto “starih” uzoraka vina i 65 odsto novih. Pacov Pinats bio je jedini od devet učesnika koji je pokazivao neobičan obrazac odgovora tokom faze testiranja. Za razliku od drugih pacova, on nije uspješno primjenjivao naučeno znanje na nova vina. On je “imao” više netačnih odgovora, češće pritiskajući polugu za izostanak nagrada (S−) za nova vina nego za ispravnu kategoriju (S+). Njegovi rezultati pokazuju prirodne razlike između pojedinaca u procesu olfaktorne obrade ili konsolidacije pamćenja. Kikiriki je možda bio bolji somelijer jer je bio bolji poznavalac “kapljica” od ostalih, prepoznajući aromu svake sorte vina kao sopstvenu nagradu što je dovelo do nedosljednih odgovora u eksperimentu.
Rezultati studije pokazuju da složena olfaktorna kategorizacija ne zahtijeva primjenu riječi i možda je rasprostranjenija među životinjama, ali se o tome još ne zna mnogo. Buduća istraživanja mogu biti usmjerena na istraživanje da li se slične sposobnosti olfaktorne razlike viđaju i kod drugih vrsta sisara, uključujući pse i primate i da li pacovi mogu razlikovati vina po teruaru – faktorima koji utiču na životnu sredinu, stil proizvodnje vina ili region porijekla.
Zato somelijeri pripazite: pacovi bi uskoro mogli da preuzmu vaš posao, prenosi “Telegraf”.
(Vijesti.ba)