Velika i dobro očuvana mreža drevnih kanala za navodnjavanje otkrivena je u regionu Eridu, na prostorima nekadašnje južne Mesopotamije, kolijevke civilizacije.
Istraživači su do otkrića došli koristeći špijunske satelitske snimke, geološke mape, dronove, ali i podatke prikupljene tokom terenskog rata, saopštio je Univerzitet u Durhamu.
Tim naučnika predvodio je geoarheolog Jaafar Jotheri, a oni su utvrdili da su ovi kanali korišćeni od ubaidskog do neovavilonskog perioda, od kraja 6. do početka 1. milenijuma prije nove ere.
Drevni kanali, dodaje se, pružaju važne informacije o tome kako su drevni poljoprivrednici koristili polja navodnjavana iz reke Eufrat u starom vijeku. One ne samo da objašnjavaju istraživačima kako je mreža kanala funkcionisala, već otkriva mnogo i o genijalnosti i prilagodljivosti ovih poljoprivrednika iz vremena nastanka civilizacije.
Region Eridu u Mesopotamiji, blizu Basre u današnjem Iraku, nepromijenjen je vijekovima zbog promjene toka Eufrata u ranom prvom milenijumu prije nove ere. Oblast je zbog toga postala suha i bila je nenaseljena, pa je sačuvan drevni pejzaž, dok to nije slučaj u drugim dijelovima Mesopotamije, gdje su novi kanali građeni preko starih.
#Iraq #archaeology Archaeologists discover ancient irrigation network in Mesopotamia www.durham.ac.uk/news-events/…
— Debborah Donnelly (@debborahdonnelly.bsky.social) March 6, 2025 at 1:49 PM
“Kombinovanjem geoloških mapa, satelitskih slika, fotografija iz dronova i rada na terenu, istraživači su identifikovali više od 200 primarnih kanala direktno povezanih sa nekadašnjim tokom Eufrata. Dodatno, mapirano je više od 4.000 manjih kanala povezanih sa više od 700 farmi”, navodi se u saopštenju.
Kako se navodi u studiji objavljenoj u žurnalu Antiquity, za istraživanje su korišćeni satelitski snimci iz čuvenog programa CORONA, prve američke špijunske satelitske misije, koja je trajala od 1960. do 1972. Inače, fotografije napravljene u toj špijunskoj misiji, a ima ih više od 800.000, pokrivaju skoro svaki dio Zemljine površine.
“Rekonstruisana mreža irigacionih kanala predstavlja kombinovane poljoprivredne aktivnosti za sve periode tokom kojih je region bio naseljen i nije vjerovatno da su svi oni funkcionisali istovremeno sve vrijeme, od 6. do početka 1. vijeka prije nove ere. Kanali zahtijevaju veliki rad i iskustvo u upravljanju vodom da bi bili uspješni. Zbog toga su neophodna dalja istraživanja hronologije kanala da bismo bolje razumijeli promjene u sistemima i poljoprivrednom pejzažu tokom vremena”, zaključuje se u studiji.
(Vijesti.ba)